Courgette kweken in de moestuin
Courgette is wat mij betreft een van de leukste planten om zelf te kweken in de moestuin. Je zet er drie neer, en met een beetje geluk kan je er de hele zomer courgettes van oogsten. Courgette kweken is dus zeker de moeite waard!
Een stukje historie
Courgette wordt eigenlijk nog niet zo lang in Europa gegeten. Voorlopers van deze vrucht werden echter al duizenden jaren gegeten in Amerika, en na de ontdekking van dit continent duurde het dan ook niet lang voordat de plant ook in Europa zijn intrede deed. Mogelijk is de vrucht zelfs door Columbus zelf meegenomen in 1492. In Italië nam deze vrucht al snel de plaats in van de kalebas en is de vrucht veredeld tot de courgette die wij vandaag de dag kennen. In Nederland wordt de vrucht tegenwoordig alom gegeten, en wat mij betreft met goede reden! Naast dat de vrucht erg lekker is, is de courgette ook makkelijk te telen en oogsten. In elke groentetuin, ongeacht de grootte, zou wat mij betreft daarom een courgetteplant moeten staan.
Net als pompoen behoort courgette tot de komkommerachtigen. Ook watermeloen, augurk en meloen maken deel uit van deze familie. Kenmerkend voor deze familie zijn de harige stengels, de handvormig gelobde bladeren en natuurlijk de grote vruchten.
Zaaien van courgette
Courgette kan je zowel in de vollegrond zaaien, als onder een (onverwarmd) glas of plastic. Buiten kan je het zaad vanaf half mei zaaien op een afstand van 140 x 60 cm en op twee cm diepte. Leg de zaden op hun zijkant om te voorkomen dat ze te nat worden.
Om het seizoen te vervroegen kan je de courgette ook onder glas zaaien. Doe dit in potjes van 8-10 cm doorsnee en op 2 cm diepte. Bij twintig graden duurt het slechts drie dagen tot de opkomst. Een veel hogere temperatuur kan zorgen dat de stengel te dun wordt.
In mei, als het plantje al enigszins gevormd is en de eerste bladeren aangezet zijn, kan de plant overgepoot worden. Ook hier geldt een afstand van 140 x 60cm, of een variatie daarop. Kruislings (x*x*) zaaien zorgt voor een efficiënter gebruik van het teeltoppervlak, en dus een betere opbrengst. Na vier tot acht weken zullen de eerste bloemen worden aangezet.
De courgetteplant maakt zowel mannelijke als vrouwelijke bloemen. De vrouwelijke bloemen zijn met een dikke steel verbonden aan de stengel en leveren de courgettes op. De mannelijke bloemen zitten aan lange dunne stelen en zorgen voor de bestuiving van de vrouwelijke bloemen. Natuurlijk met hulp van insecten.
Advertentie
Play to Prep focust zich op het voorbereiden van gezinnen op mogelijke noodscenario’s zoals een overstroming of langdurige stroomuitval.
Voor de gezinnen met weinig ervaring met voorbereiden is er een tabletop-scenariotraining; bedoeld om inzicht te krijgen in wat er bij een noodscenario komt kijken en hoe het gezin op dat moment handelt.
Ga naar http://www.playtoprep.nl voor meer informatie.
Grondbewerking en bemesting van courgette
Courgettes kan je goed op vrijwel alle bodemtypen kweken. Wel heeft het gewas baat bij een luchtige bodem waar het water niet op blijft staan. Omspitten kan hiervoor zorgen, net als het door de grond mengen van compost.
Gezien de hoge productie heeft de plant ook behoefte aan een vrij hoge bemesting. In totaal 22g per vierkante meter. Mix enige weken voor het planten een derde van de bemesting door de bodem heen en geef de overige twee derden 6 en 12 weken erna.
Er is bij de berekeningen van tabel 2 rekening gehouden met de verschillende werkingscoëfficiënten van de mestsoorten en de gemiddelde aanwezige bodemvoorraad. Aangezien er ook een deel in het jaar erna vrijkomt is er in de opvolgende jaren veel minder bemesting nodig. De benodigde hoeveelheid als je jaarlijks met organische mest bemest kan je uitrekenen door de hierboven getoonde hoeveelheid te vermenigvuldigen met de wc (werkingscoëfficiënt). Let op: mocht je er toch voor kiezen om radijs te bemesten, doe dit dan lang voordat je gaat zaaien.
Oogst van courgette
In feite is de oogst de belangrijkste tijd bij het kweken van de courgettes. Dit omdat courgettes in een dag uit kunnen groeien tot gigantische courgettes, en het dus verstandig is om de planten om de dag te controleren. Snijd de courgettes met een mesje of snoeischaar af en verwerk ze het liefst direct.
Over het algemeen zijn er drie producten die je kan oogsten van courgettes. Het meest standaard zijn de courgettes van 300-500 gram, net als uit de supermarkt. Nog malser en lekkerder zijn mini-courgettes, courgettes van ongeveer 100 gram. Een alternatief zijn de vrouwelijke bloemen, de zogenaamde ‘courgette-fleur’. Courgette-fleur zijn jonge vruchtbeginsels met de open bloem er nog aan. Het spreekt voor zich dat het oogsten van de bloem of jonge courgette ervoor zorgt dat de courgette niet meer kan groeien.
Het laten doorgroeien van courgettes tot enorme units is vaak geen goed idee. De enorme courgettes zijn nog wel eetbaar (totdat ze bitter worden) maar minder lekker. Eigenlijk zijn ze vooral geschikt voor soep. Daarnaast zorgt het niet oogsten ervoor dat de plant stopt met het aanmaken van nieuwe courgettes. Zodra je ze afsnijdt zal de plant echter weer beginnen met het aanmaken van nieuwe courgettes.
Aan het eind van het seizoen zal je merken dat de plant wat grijs begint te worden van de meeldauw. Uiteindelijk stopt de plant met het produceren van gezonde courgettes en is het seizoen voorbij. De nachtvorst zal een definitief einde maken aan het seizoen.
Verwerking van courgette
Afhankelijk van wat je oogst (bloemen of courgette) kan je courgette op verschillende manieren verwerken. Je kan ze rauw eten, maar ook bijvoorbeeld roerbakken. Een leuk alternatief is om de courgettebloemen te frituren of van de courgette zelf spaghetti te maken. De iets grotere courgettes kan je vullen met gehakt en de allergrootste courgettes zijn voornamelijk bruikbaar om soep van te maken.
Soms smaakt een courgette bitter, bijvoorbeeld omdat er iets mis is gegaan met de zaadproductie, of omdat je de courgette te lang of te koud bewaard hebt. In dat geval kan je de courgette niet meer eten.
Je kan courgette het beste op een koele, maar niet koude, plek bewaren. Ze kunnen zo ongeveer een week goed blijven. Invriezen is vrij gemakkelijk bij courgette. Snij de courgette in plakken en blancheer deze voor 2 minuten. Daarna af laten koelen onder de koude kraan en invriezen. Aangezien de courgette hierdoor vaak wat van zijn structuur verliest geef ik er persoonlijk de voorkeur aan om er courgettesoep van de maken en deze in te vriezen.
Bronnen over courgettes kweken
Hieronder wordt een overzicht gegeven van een aantal bronnen die voor dit stuk gebruikt zijn. Deze bronnen zijn ook zeer geschikt om meer over de teelt van snijbiet te leren.
- Lust, T., Paris, H. 2016. Italian horticultural and culinary records of summer squash (Cucurbita pepo, Cucurbitaceae) and emergence of the zucchini in 19th-century Milan.
- van Wijk, C. 1995. Teelt van courgette en pompoen.
- Raaphorst, M., Janse, J., Kempkes, F. 2011. Het Nieuwe Telen Courgette.
- Ainsworth, N., Lovatt, J. 1991. Growing zucchinis, button squash and cucumbers.
- de Bolster. 2022. Courgette.